อุจจาระบอกสุขภาพเจ้าตัวเล็ก (นิตยสารสุขภาพดี)
ในช่วงขวบปีแรกของทารกน้อย ถือเป็นช่วงการดูแลสำคัญที่จะต้องใส่ใจทุกรายละเอียด ตั้งแต่การดูแลสุขภาพร่างกายภายนอก ไปจนถึงอุจจาระของลูกน้อย ซึ่งก็เป็นอีกหนึ่งสิ่งที่จะสามารถบอกได้ว่า มีความผิดปกติเกิดขึ้นหรือไม่ จนถึงต้องเรียนรู้ว่า อุจจาระแบบไหนที่เรียกว่าปกติ หรือแบบไหนที่ผิดปกติ เรามาเรียนรู้จาก พญ.พนิดา ดุสิตานนท์ กุมารแพทย์ไปพร้อมๆ กันนะคะ
อุจจาระแบบไหนที่ปกติ
การสังเกตจากอุจจาระของเจ้าตัวเล็ก ต้องแบ่งออกเป็นแต่ละช่วงวัย เพราะการทานอาหารของแต่ละช่วงจะไม่เหมือนกัน
ลักษณะอุจจาระผิดปกติ สัญญาณเตือนลูกป่วย
1. อุจจาระมีลักษณะเหลว ไม่เป็นเนื้อเดียวกัน มีมูกและเลือดผสมออกมา
อุจจาระลักษณะดังกล่าวอาจเข้าข่ายอาการอาการท้องเสียได้ การถ่ายจะผิดไปจากเดิม คือถ่ายบ่อยมาก อุจจาระเหลว ไม่เป็นเนื้อเดียวกัน มีกลิ่นแรงและอาจจะมีมูกหรือเลือดผสมออกมา
นอกจากนี้ต้องดูอาการอื่นๆ ประกอบ เช่น มีไข้สูง ร้องไห้ โยเย ทานอาหารน้อยลง อาเจียน และน้ำหนักตัวลดลงอย่างรวดเร็ว โดยมีอาการจากน้อยไปมาก เริ่มตั้งแต่ท้องอืด ท้องเฟ้อ ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน หากมีอาการทั้งสองอย่างประกอบกันอาจเป็นอาการของการท้องเสีย ควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วน
สาเหตุของการท้องเสีย
เด็กที่มีอาการท้องเสียส่วนใหญ่สาเหตุมาจากการทานอาหารที่มีสารปนเปื้อน ทำให้เกิดการติดเชื้อและอักเสบที่ลำไส้ โดยให้สังเกตความผิดปกติของระบบขับถ่าย แต่สำหรับเด็กที่ทานนมแม่ถึงจะมีลักษณะถ่ายเหลวแต่ไม่ถือว่าท้องเสีย เพราะนมแม่เป็นนมที่มีความสะอาดที่สุดแล้ว
ป้องกันอย่างไร
การป้องกันด้วยวิธีง่ายๆ เพียงแค่คุณพ่อคุณแม่คอยดูแลความสะอาดของอาหารที่ลูกน้อยรับประทาน และดูแลไปจนถึงการทำความสะอาดขวดนม ต้องมีการทำความสะอาดอย่างถูกวิธีด้วยการล้างและต้มเพื่อฆ่าเชื้อ
ส่วนนมที่เปิดใช้แล้วก็ไม่ควรเก็บค้างไว้ให้เด็กทานอีก เพราะการที่เปิดค้างไว้อาจจะทำให้นมบูดเร็วขึ้น เมื่อเด็กทานไปเรื่อยๆ จะทำให้มีปัญหาทางลำไส้ทันที
2. อุจจาระแข็ง ก้อนใหญ่ สีเข้ม ถ่ายลำบาก
หากมีลักษณะแบบนี้อาจเกิดจากอาการท้องผูก ซึ่งเด็กจะไม่ถ่ายอุจจาระหลายๆ วัน ถ่ายออกมาจะค่อนข้างแข็ง ก้อนใหญ่ถ่ายลำบาก
สำหรับเด็กที่มีอาการอย่างนี้ มักจะเกิดในเด็กที่ทานนมค่อนข้างมาก อาหารที่ทานเข้าไปอาจจะไม่ค่อยมีเส้นใย และดื่มน้ำน้อยไปด้วย ก็จะทำให้เกิดปัญหาเรื่องท้องผูก และลักษณะอุจจาระที่ออกมานั้น บางครั้งจะมีสีเข้มผิดปกติ เพราะเป็นอุจจาระที่ค้างอยู่ในลำไส้ค่อนข้างนาน
สาเหตุของอาการท้องผูก
ในช่วงเด็กวัย 1-3 เดือนแรก เด็กจะไม่ค่อยมีอาการท้องผูกจะขับถ่ายปกติ พอเข้าช่วยวัย 5 เดือน - 1 ขวบ เด็กบางคนอาจมีอาการท้องผูก เนื่องจากการที่เด็กไม่ค่อยได้ทานอาหารที่มีเส้นใย และดื่มน้ำน้อย ซึ่งปัญหาเหล่านี้บางครั้งมาจากการที่ คุณพ่อคุณแม่ไม่ฝึกการทานอาหารที่ถูกต้อง ตามใจเด็ก และบางคนไม่ฝึกในเรื่องการขับถ่ายที่ถูกต้อง ผลที่ตามมาคือ ทำให้เด็กมีอาการท้องผูก แต่ในบางกรณีเด็กอาจจะมีการขับถ่ายช้า
ป้องกันอย่างไร
พยายามฝึกเด็กให้ทานผัก ผลไม้เยอะๆ โดยคุณพ่อคุณแม่อาจจะต้องหั่นหรือสลักผลไม้ให้ดูน่าทาน หรืออาจจะเล่าเป็นนิทานให้ลูกฟังเพื่อให้เขายอมทานผักผลไม้นั้น รวมทั้งฝึกให้เขาดื่มน้ำให้เยอะๆ ด้วย
นมแม่ รู้วิธีเก็บอย่างถูกต้อง เก็บไว้ได้นาน
วิธีการเก็บนมแม่ไว้ได้นานคือ เมื่อทำการดูดนมแม่ออกมาแล้วให้เก็บใส่ภาชนะที่ผ่านการฆ่าเชื้อทันที ไม่ควรวางทิ้งไว้นาน โดยเก็บใส่ตู้เย็นในช่องแช่แข็ง จะทำให้สามารถเก็บไว้ได้นาน 4-7 วัน
โบกมือบ๊ายบายสุขภาพแย่ๆ แล้วสร้างระบบขับถ่ายที่ดีให้กับเจ้าตัวน้อย แค่ฝึกการทานอาหารที่มีประโยชน์ และขับถ่ายให้ตรงเวลาก็จะช่วยให้คุณพ่อคุณแม่ยิ้มได้ ไม่ปวดหัวกับอาการอุจจาระผิดปกติของลูกน้อยอีกต่อไปค่ะ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก 
