x close

คุณเอาหัวหรือก้นออก?!?

คุณเอาหัวหรือก้นออก


คุณเอาหัวหรือก้นออก (หมอชาวบ้าน)

          เคยมีเรื่องที่ถามกันในวงสนทนาสนุกๆ ว่า เมื่อตอนคุณคลอดออกมาจำได้หรือไม่ว่า คุณเอาหัวหรือเอาก้นออก หมายความว่า คุณคลอดท่าหัวหรือท่าก้น

          คำถามที่สูติแพทย์มักถูกคุณแม่ถามเสมอก็คือ "ลูกกลับหัวหรือยัง" ท่าของทารกในครรภ์ จึงมีความสำคัญต่อการคลอด นอกจากสูติแพทย์จะใช้วิธีคลำทางหน้าท้อง ประกอบกับการใช้หูฟัง (stethoscopes) เพื่อจะให้รู้ว่าทารกอยู่ในท่าไหน ช่วงก่อนคลอด พอปากมดลูกเปิด ก็จะตรวจภายใน โดยใช้นิ้วมือสอดเข้าทางช่องคลอด เพื่อดูว่าเป็นกะโหลกศีรษะ เป็นหน้า หรือเป็นก้น เป็นต้น เพื่อให้แน่ใจว่าทารกอยู่ในท่าอะไร

          นอกจากนี้ สามารถใช้เครื่องอัลตราซาวนด์ หรือที่เรียกว่าเครื่องตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง ซึ่งจะทราบท่าของทารกได้อย่างแม่นยำ โดยทั่วไปเมื่อทารกอยู่ในครรภ์ระยะอายุครรภ์แรกๆ ท่าของทารกในครรภ์ยังไม่แน่นอน อาจมีการหมุนตัวเฉียงไปเฉียงมาบ้าง ท่าขวางบ้าง ท่าศีรษะบ้าง และจะมีส่วนหนึ่งที่อยู่ในท่าก้น แล้วหมุนตัวกลับเป็นท่าศีรษะ เพราะในช่วงอายุครรภ์น้อยๆ ทารกยังตัวเล็ก น้ำคร่ำก็มาก ทารกในครรภ์จึงขยับไปมาได้โดยสะดวก

          เมื่ออายุครรภ์ประมาณ 21 - 24 สัปดาห์ ทารกในครรภ์จะอยู่ในท่าก้นประมาณร้อยละ 33 แต่เมื่ออายุครรภ์มากขึ้น ทารกมีขนาดโตขึ้น ส่วนใหญ่ก็จะมาอยู่ในแนวตั้ง จนถึงอายุครรภ์ประมาณ 37 - 40 สัปดาห์ จะเหลือเป็นท่าก้นเพียงร้อยละ 6 สุดท้ายเมื่อเข้าสู่ระยะคลอด จะเหลือเป็นทารกท่าก้นเพียงร้อยละ 4 เท่านั้น

          ทารกที่คลอดท่าก้น ส่วนใหญ่มักจะไม่ทราบสาเหตุ แต่มีปัจจัยที่อาจจะมีผลต่อท่าของทารกในครรภ์เป็นท่าก้น เช่น ครรภ์แฝด, แฝดน้ำ, ภาวะน้ำคร่ำน้อยหรือน้ำคร่ำมากเกินไปในครรภ์, ทารกในครรภ์ผิดปกติ เช่น ทารกหัวบาตร ทารกไม่มีก้อนเนื้อสมอง รกผิดปกติ หรือมีเนื้องอกในอุ้งเชิงกราน

          ระยะคลอด การที่ทารกอยู่ท่าก้น อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนได้ โดยทารกมีความเสี่ยงต่อการคลอดยาก มักสัมพันธ์กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น การคลอดก่อนกำหนด ทารกเจริญเติบโตช้า ทารกมีน้ำหนักตัวน้อย ภาวะรกเกาะต่ำ หรือสายสะดือย้อย

          ปกติ ทารกในครรภ์ เมื่อครบกำหนดจะมีขนาดศีรษะใหญ่กว่าก้น หรือขนาดอุ้งเชิงกราน การคลอดปกติ เมื่อทารกคลอดส่วนศีรษะแล้ว ส่วนอื่นก็จะสามารถคลอดตามมาได้ เว้นแต่ถ้าทารกตัวโตมาก ก็อาจจะติดไหล่ได้ แต่ถ้าคลอดทารกในท่าก้น จะต้องเสี่ยงต่อการที่ก้นออกมาแล้วศีรษะติดอยู่ ไม่สามารถคลอดศีรษะออกมาได้ หรือออกยากต้องใช้เวลานาน หรือต้องมีการช่วยคลอดท่าก้น

          วิธีการทำคลอดศีรษะภายหลังคลอดก้นแล้ว ก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้หลายประการ เช่น ภาวะขาดอากาศอย่างรุนแรง ทารกอาจถึงกับเสียชีวิตได้ หรือได้รับบาดเจ็บจากแรงกดของทางออกอุ้งเชิงกราน หรือจากการดึงรั้งจากการช่วยคลอด การตัดสินใจว่าจะให้คลอดทางช่องคลอด จึงมีความสำคัญมาก

          เมื่อทราบว่าเป็นท่าก้นในระยะก่อนหรือขณะเจ็บครรภ์คลอด สูติแพทย์จะประเมินปัจจัยต่างๆ ดังต่อไปนี้ คือ ขนาดของทารกว่าตัวใหญ่หรือตัวเล็ก, ช่องเชิงกรานแคบหรือรูปร่างของทางออกอุ้งเชิงกรานชนิดที่อาจทำให้คลอดยาก, ศีรษะทารกอยู่ในท่าเงย, ไม่เจ็บครรภ์แต่มีเหตุจำเป็นต้องให้คลอด เช่น เนื่องจากมีภาวะครรภ์เป็นพิษ หรือน้ำเดินก่อนกำหนดนาน, มดลูกหดรัดตัวไม่ดี 

          ทารกท่าก้นที่มีการเหยียดขาหรือมีเท้าเป็นส่วนนำ อายุครรภ์ก่อนกำหนดซึ่งมีโอกาสเป็นอันตรายต่ออวัยวะทารก ภาวะทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ เคยมีประวัติการคลอดทารกเสียชีวิตหรือทารกได้รับบาดเจ็บจากการคลอดในครรภ์ก่อน หรือเหตุผลสุดท้ายคือหญิงตั้งครรภ์ต้องการทำหมัน เหตุผลต่างๆ เหล่านี้ สูติแพทย์จะตัดสินใจผ่าตัดคลอดมากกว่าที่จะให้คลอดทางช่องคลอด เพื่อลดภาวะเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นได้

          ดังนั้นท่าของทารกในครรภ์มารดาจึงมีความสำคัญ ในการตรวจครรภ์แต่ละครั้งแพทย์จะมีคลำท่าทารกทางหน้าท้อง เพื่อให้ทราบว่าทารกอยู่ในท่าศีรษะ ท่าก้นหรือท่าขวาง ตลอดจนการคลำว่าศีรษะได้เข้าสู่ภายในอุ้งเชิงกรานแล้วหรือยัง

          คำถามที่หญิงตั้งครรภ์มักจะถามสูติแพทย์เมื่อใกล้คลอดว่า "หัวลงหรือยัง และจะคลอดเองได้หรือไม่"

          หากพบว่าเป็นท่าขวางแพทย์จะทำการผ่าตัดคลอดอย่างแน่นอน หากเป็นท่าก้นแพทย์จะประเมินก่อนว่า จะสามารถคลอดทางช่องคลอด โดยมีความเสี่ยงน้อยหรือไม่ โดยหารือร่วมกันกับมารดา ถ้าไม่แน่ใจก็จะแนะนำให้ผ่าตัดคลอดดีกว่าครับ เว้นแต่กรณีที่เจ็บครรภ์มาถึงโรงพยาบาลฉุกเฉิน ก้นโผล่มาแล้วหรือไม่สามารถเตรียมผ่าตัดได้ทันแล้ว จึงต้องพยายามทำคลอดท่าก้น ซึ่งกรณีดังกล่าวถือว่าเป็นความเสี่ยงจากการคลอดบุตร

          ดังนั้น เมื่อทราบว่าทารกในครรภ์อยู่ในท่าผิดปกติ จึงต้องใส่ใจแล้วปรึกษาแพทย์ให้เข้าใจ และวางแผนการคลอดร่วมกัน และเมื่อมีอาการเจ็บครรภ์คลอดจะต้องมาโรงพยาบาลโดยมิชักช้า

          ขอให้คุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์ทุกท่านอย่ากังวลใจ สูติแพทย์ที่ดูแลจะคอยให้คำแนะนำที่ดีและปลอดภัย


 เรื่องราวผู้หญิง ความสวยงาม แฟชั่น ความรัก มากมาย คลิกเลย

 คลิกอ่านความคิดเห็นของเพื่อนๆ ได้ที่นี่ค่ะ





ขอขอบคุณข้อมูลจาก

ฉบับที่ 363 เดือนกรกฎาคม 2552




ขอขอบคุณข้อมูลจากฉบับที่ 363 เดือนกรกฎาคม 2552
เรื่องที่คุณอาจสนใจ
คุณเอาหัวหรือก้นออก?!? อัปเดตล่าสุด 27 สิงหาคม 2552 เวลา 10:57:55
TOP