มะระขี้นก พืชรสขม สรรพคุณสู้เบาหวาน

เรียบเรียงข้อมูลโดยกระปุกดอทคอม
ขอขอบคุณภาพประกอบจาก รายการภัตตาคารบ้านทุ่ง โพสต์โดย คุณ LadyBimbettes สมาชิกเว็บไซต์ยูทูบดอทคอม

                เอ่ยถึงชื่อของ "มะระ" หลายคนคงได้แต่ส่ายหน้าเพราะไม่ชอบรับประทานอาหารที่มีรสขม แต่ประโยคที่ว่า “หวานเป็นลม ขมเป็นยา” ก็ยังใช้สื่อความหมายได้ชัดเจน โดยเฉพาะกับพืชผักของไทย เพราะแม้จะขมแต่ก็มีสรรพคุณบำรุงร่างกายได้สารพัด รายการภัตตาคารบ้านทุ่ง (24 มิถุนายน) จึงขออาสาพาไปทำความรู้จักกับผักรสขมอีกหนึ่งชนิด ที่มีสรรพคุณเด่นช่วยบรรเทาอาการของผู้ป่วยโรคเบาหวาน ส่วนจะมีทีเด็ดขนาดไหนนั้นต้องตามไปดูกันเลย ..

                โดยในครั้งนี้รายการภัตตาคารบ้านทุ่ง จะพาไปเยือนอำเภอหันคา จังหวัดชัยนาท โดยมี น้าเปรย  คุณสมบัติ, น้าสมปอง พละศักดิ์ และ น้าอรพรรณ จันทร์เพ็ญ ที่ประกอบอาชีพแปรรูปสมุนไพร จะมาช่วยอธิบายถึงเรื่องราวของมะระขี้นกให้ฟังว่า มะระขี้นกนั้นมักจะเติบโตขึ้นตามแหล่งธรรมชาติที่สะอาดปลอดสารพิษ เช่น ตามคันคลองต่าง ๆ เป็นต้น

                มะระขี้นก แบ่งออกได้เป็น 2 ชนิด คือ มะระขี้นกป่า กับ มะระขี้นกปลูก แตกต่างกันตรงที่มะระขี้นกป่าจะมีขนาดเล็กกว่า เพราะเจริญเติบโตขึ้นเองตามธรรมชาติ ทำให้มีการสะสมคุณค่าทางอาหารจากแหล่งต่าง ๆ ไว้มากมายเป็นเวลานาน ส่วนมะระขี้นกปลูก หรือ มะระขี้นกเลี้ยง ที่เห็นกันได้ทั่วไปตามท้องตลาด จะเป็นการปลูกเพื่อขายโดยเฉพาะ จึงมีขนาดผลที่ใหญ่และสม่ำเสมอกว่า ลักษณะของมะระขี้นกจะเป็นไม้เลื้อยที่มีผลคล้ายกระสวย คือมีหัวแหลม ท้ายแหลม และป่องตรงกลาง มีพื้นผิวขรุขระ เพื่อป้องกันน้ำมาสัมผัสมากเกินไปจนทำให้ผลเน่า โดยผลดิบจะมีสีเขียว แต่หากสุกแล้วจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองหรือสีเหลืองอมส้ม ส่วนเมล็ดข้างในจะเปลี่ยนเป็นสีแดง


                การขยายพันธุ์ของมะระขี้นกก็สมกับชื่อเรียก เนื่องจากจะมีนกหลากชนิดจะลงมาเจาะกินเมล็ดของมะระขี้นกตามวิถีธรรมชาติ ก่อนที่จะบินจากไปและขับถ่ายออกมาในสถานที่ต่าง ๆ เมล็ดที่ถูกขับถ่ายออกมาจากนกนานาชนิดเหล่านั้นจึงเติบโตผลิดอกออกผลกลายเป็นมะระขี้นกที่เพิ่มขึ้น

                คุณสมบัติของมะระขี้นกก็มีอยู่เพียบ ทั้งลดน้ำตาลในกระแสเลือด ช่วยกระตุ้นการทำงานของตับ ช่วยให้ระบบทางเดินอาหารดี มีฤทธิ์เป็นยาระบาย ลดไข้ ขับพยาธิ และต้านมะเร็ง ซึ่งมะระขี้นกนั้นมีสารที่ให้สรรพคุณเหล่านี้อยู่ภายใน จึงทำให้มีความขมเป็นอันดับที่ 3 รองจาก ฟ้าทะลายโจร และบอระเพ็ด แต่ก็สามารถเจือจางความขมลงได้เพียงแค่นำไปใส่ในน้ำเดือด ทั้งนี้อย่าลืมว่าหากยิ่งเจือจางความขมออกไปมากเท่าไหร่ คุณค่าทางอาหารต่าง ๆ ก็จะถูกเจือจางลงไปมากเท่านั้น

                ข้อห้ามสำคัญก็คือ ไม่ควรนำผลสุกของมะระขี้นกมารับประทาน เนื่องจากในผลสุกและเมล็ดมะระขี้นกมีสารไซยาไนต์และสารซาโปนิน ที่ส่งผลต่อระบบประสาท ทำให้ระบบประสาทผิดปกติ จนอาเจียน และท้องร่วง ซึ่งอาจทำให้ช็อคหมดสติได้ ซึ่งสารดังกล่าวนี้ก็มีอยู่ในมะระขี้นกผลดิบเช่นกัน เพียงแต่ยังมีปริมาณน้อยกว่า จึงทำให้ยังสามารถรับประทานได้นั่นเอง


                จุดเด่นสำคัญของมะระขี้นก จัดว่าเป็นสมุนไพรลำดับแรกที่ควรส่งเสริมสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน เนื่องจากสรรพคุณที่ไปกระตุ้นการทำงานของตับนั้น จะช่วยส่งผลให้มีการหลั่งสารอินซูลินมากขึ้น ซึ่งมีผลกับการควบคุมระดับน้ำตาลในกระแสเลือดของผู้ป่วยเบาหวานโดยตรง ทั้งนี้อาจไม่เหมาะกับผู้ป่วยเบาหวานที่มีระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ เพราะจะทำให้ระดับน้ำตาลต่ำมากเกินไป แถมล่าสุดยังมีการพัฒนาใบมะระขี้นกให้เป็นชาเพื่อชงรับประทานแบบง่าย ๆ อีกด้วย โดยมีสรรพคุณเดียวกันกับผลมะระขี้นกเลยล่ะ

                รู้จักกับมะระขี้นก พืชรสขมสรรพคุณเด็ดกันไปแล้ว คงต้องไปเตรียมตัวปรุงอาหารเมนูมะระขี้นกเพื่อเพิ่มอรรถรสในการรับประทานกันสักหน่อย ส่วน 2 เมนูเด็ดวันนี้จะมีอะไรบ้าง ไปดูพร้อมกันเลยจ้า ..

 
แกงป่ามะระขี้นก ใส่ซี่โครงอ่อนหมู

ส่วนประกอบ



วิธีทำ



1. แช่พริกแห้งในน้ำเปล่า



2. แกะไส้มะระขี้นกออก แล้วหั่นซอยแนวขวาง จากนั้นเอาลงแช่ในน้ำเกลือเพื่อดับความขม ประมาณ 10-15 นาที ซึ่งสามารถแช่น้ำสารส้ม หรือ น้ำปูน แทนก็ได้แต่ต้องแช่ค้างคืน



3. ฝานผิวมะกรูดลงตำในครก ซอยข่าและใส่ตามลงไป จากนั้นนำพริกแห้งและเกลือใส่ลงไปตำให้เข้ากัน

4. ต่อมาซอยหัวหอมแดง กระเทียม กระชาย และตะไคร้ ใส่ตามลงไปในครก ตำจนแหลกและเข้ากันดี

5. ใส่กะปิ ข้าวเบือ และปลาร้า ลงไปคลุกเคล้าให้เข้ากันกับน้ำพริกในครกอีกครั้ง



6. ตั้งน้ำให้เดือด ใส่พริกแกงลงไป ตามด้วยซี่โครงอ่อนหมูที่หั่นไว้แล้ว รอจนหมูสุก



7. นำมะระขี้นกขึ้นจากน้ำเกลือที่แช่ไว้ และใส่ตามลงไปในกระทะ ถ้าน้ำน้อยไปให้เติมน้ำเปล่าเพิ่มได้



8. ใส่ใบกะเพรา ยอดอ่อนมะระขี้นก และพริกชี้ฟ้าลงไป คนให้เข้ากันเป็นอันเสร็จสิ้น

 

ปูม้าพล่าขม



ส่วนประกอบ


 

วิธีทำ



1. ผ่ามะระขี้นก และแคะเมล็ดออก จากนั้นซอยให้เป็นเส้นขนาดกำลังดี แล้วนำลงแช่ในน้ำเกลือ



2. ซอยกระเทียม หอมแดง ตะไคร้ พริกขี้หนู เตรียมไว้

3. ใส่พริกขี้หนูซอย และกระเทียมที่หั่นไว้แล้วลงตำในครก



4. จากนั้นตักลงในชามปรุง แล้วใส่พริกขี้หนูซอย กระเทียม หอมแดง ตะไคร้ และมะระขี้นก ลงไป ปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำมะนาว และน้ำตาลทรายนิดหน่อย



5. แกะกระดองปูม้าและแบ่งให้เป็นชิ้น จากนั้นนำสากทุบลงที่ก้ามปูให้แหลกเบา ๆ พอแกะง่าย จากนั้นนำลงไปคลุกเคล้าให้เข้ากันกับน้ำพล่าที่ปรุงไว้แล้ว ก็ตักใส่จานพร้อมเสิร์ฟได้