ขวบแรก...ก็คิดเป็นนะ

ขวบแรก...ก็คิดเป็นนะ (รักลูก)
โดย: เพียงขวัญ

          พ่อกับแม่จะรู้ไหมนะ ว่าเด็กขวบแรกอย่างหนูแม้จะยังพูดไม่ได้ แต่หนูคิดเป็นนะจ๊ะ

พัฒนาการทางสมองของหนู

          สมองของหนูมีพัฒนาการในด้านการเพิ่มจำนวนและขนาดของเซลล์ รวมทั้งการเชื่อมโยงของเซลล์สมองในส่วนต่าง ๆ มาตั้งแต่อยู่ในท้องแม่แล้ว หลังจากที่หนูออกมาลืมตาดูโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงขวบปีแรก สมองของหนูก็ยิ่งมีการพัฒนาเพิ่มเติมมากขึ้น ทั้งขนาด จำนวนของเซลล์ ปลอกหรือเปลือกที่หุ้มสายใยประสาท (Myelinization) ซึ่งมีหน้าที่สำคัญ ในการรับส่งข้อมูลกันระหว่างเซลสมองตัวต่าง ๆ ด้วยจ้ะ

           รวมทั้งเรื่องการทำงาน การทำหน้าที่ ที่มีการประสานงานและการเชื่อมโยงกันมากขึ้นด้วย หรือที่เรียกว่าขบวนการ Reticular formation คือ การที่สมองส่วนต่าง ๆ มีบทบาทการทำงานเฉพาะส่วน และมีการเชื่อมโยงกันในแต่ละส่วนด้วย (regulate attention)

          นอกจากนั้น ก็ยังมีการพัฒนาในส่วนของสมองที่เป็นเรื่องของระบบรีเฟลกซ์ (Primitive and Adaptive reflexes) ซึ่งทำงานเป็นสัญชาตญาณในระยะแรกเกิด - สองปีแรกในชีวิตของหนูและทารกทุกคน เช่น สัญชาตญาณการดูด เมื่อมีบางอย่างมาอยู่ใกล้ ๆ บริเวณปาก (Suckling Reflex) หรือการกำเมื่อมีสิ่งของมาอยู่ที่ฝ่ามือ (Grasping Reflex) ไงจ๊ะ

หนูเริ่มคิดและจำได้

          แม้จะเป็นทารกตัวน้อย ๆ แต่ในขวบปีแรกหนูก็เริ่มมีพัฒนาการด้านความคิดและความจำแล้วนะจ๊ะ พ่อกับแม่จะสังเกตได้จากพฤติกรรม (Behavioral states) ในเรื่องต่างๆ ของหนู เช่น ความสามารถและศักยภาพทางระบบประสาทการสัมผัส (Sensory Abilities) เช่น การมองเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น การรับรส รวมทั้งเรื่องการรับการสัมผัสด้วยจ้ะ

          มีงานวิจัยและหลักฐานทางการแพทย์ ที่บ่งบอกถึงความสามารถของทารกอย่างหนู ในการจำใบหน้าของแม่ หรือบุคคลที่ใกล้ชิดผูกพันเลี้ยงดูอย่างต่อเนื่องและ สม่ำเสมอได้ รวมทั้งเสียง กลิ่นและรสของน้ำนมแม่หนูก็จำได้จ้ะ

          งานวิจัยบางชิ้นชี้ให้เห็นว่าทารกอย่างหนูจะนิ่งสงบและหลับง่ายขึ้น หากได้ยินเสียงที่คุ้นเคยตั้งแต่ตอนหนูอยู่ในท้องแม่ ไม่ว่าจะเป็นเสียงนิทานที่เปิดซ้ำ ๆ หรือเสียงเพลง เสียงดนตรีที่คุ้นเคยด้วยจ้ะ

อยากรู้มั้ย...หนูคิดอะไรอยู่

          สิ่งที่ทารกอย่างหนูจะแสดงออกในวัยขวบปีแรกนั้น แม้จะยังไม่ใช่คำพูดที่มีความหมาย แต่พ่อกับแม่ก็สามารถสังเกตได้ ทั้งจากอากัปกิริยา ท่าทาง การขยับตัว การโผเข้าหา การขยับตัวออก แววตา สีหน้าที่แสดงอารมณ์ของความพอใจหรือไม่พอใจ รวมทั้งเสียงอือ ๆ อา ๆ ในลำคอของหนูด้วย

          ทั้งหมดนี้ ล้วนเป็นแนวทางของพัฒนาการด้านการสื่อสาร ที่เป็นการแสดงออกทางอารมณ์และด้านภาษาพูด ของเด็กวัยขวบปีแรกอย่างหนู และจะพัฒนามากขึ้นในขวบปีต่อ ๆ ไปจ้ะ

          แค่พ่อกับแม่ดูแลหนูอย่างใกล้ชิด ด้วยความพอดีไม่มากไปหรือน้อยไป ถูกกาลเทศะในเรื่องอารมณ์และความพร้อมของหนู เพียงเท่านี้หนูก็มีความสุข มีพัฒนาการทางด้านความคิด ความจำ และพัฒนาการด้านอื่น ๆ อย่างดีแล้วล่ะจ้ะ






ขอขอบคุณข้อมูลจาก