อาการบวมน้ำเกิดจากอะไร ถ้าโซเดียมเกินจะเป็นยังไง แล้วจะลดบวมน้ำ ขับโซเดียมได้ยังไงบ้าง มาดูวิธีกัน
เราทุกคนคงเคยมีอาการบวมน้ำ เช่น ขา ข้อเท้าบวม ตัวบวม หน้าอืด หรือรู้สึกหนักกว่าปกติ นั่นอาจเป็นสัญญาณหนึ่งของการที่ร่างกายเรากำลังสะสมน้ำไว้หรือมีโซเดียมมากเกินไป การรู้จักสาเหตุ และวิธีจัดการเบื้องต้นจะช่วยให้เรารู้สึกเบาขึ้นได้มากกว่าปล่อยให้เกิดขึ้นแล้วค่อยมาจัดการทีหลัง กระปุกดอทคอมจึงขอนำสาเหตุและวิธีลดบวมน้ำและขับโซเดียมมาฝากค่ะ
อาการบวมน้ำเกิดจากอะไรได้บ้าง
อาการบวมน้ำ หรือที่เรียกว่าน้ำคั่ง คือการที่มีของเหลวสะสมอยู่ในเนื้อเยื่อ ทำให้บางส่วนของร่างกายดูบวม หรือรู้สึกหนักขึ้น เช่น ขา เท้า ข้อเท้า หน้า หรือท้อง สาเหตุที่ทำให้เกิดอาการบวมน้ำได้ มีหลายอย่าง เช่น
- ร่างกายได้รับโซเดียมมากเกินไป จึงต้องคงน้ำไว้เพื่อ “เจือจาง” โซเดียมนั้น
- ระบบไตหรือหลอดเลือดทำงานไม่ดี ทำให้ขับน้ำและเกลือได้ไม่เต็มที่
- อยู่ในอากาศร้อน หรือยืน - นั่งนาน จนเลือดและน้ำสะสมในขาหรือเท้า
- ฮอร์โมนเปลี่ยนแปลง เช่น รอบเดือน หรือไตรมาสของตั้งครรภ์ ก็มีผลต่อการเก็บน้ำด้วย
- พฤติกรรม เช่น ดื่มน้ำน้อย ไม่เคลื่อนไหว นอนมากเกินไป ก็อาจทำให้เลือดและน้ำไม่ไหลเวียนดี เกิดอาการบวมได้ง่าย
ข้อเสียของการได้รับโซเดียมมากเกินไปคืออะไร
โซเดียม เป็นแร่ธาตุที่ร่างกายต้องการในปริมาณหนึ่ง แต่หากได้รับมากเกินไป ก็มีผลเสียหลายอย่าง เช่น
- ทำให้ร่างกายเก็บน้ำไว้มากขึ้น เกิดอาการบวมน้ำ ขาบวม หรือหน้าอืดได้
- เพิ่มแรงดันโลหิต ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด
- ทำให้ไตทำงานหนักขึ้น เพราะต้องกรองโซเดียมและน้ำส่วนเกิน
- มีงานวิจัยที่ชี้ว่าการได้รับโซเดียมสูงอาจสัมพันธ์กับการบวมของเท้าหรือขาในผู้สูงอายุ
- นอกจากนี้ ข่าวสุขภาพหลายแหล่งยังเตือนว่าอาจมีผลต่อกระดูก ระบบหลอดเลือด ระบบทางเดินอาหารด้วย
ลดบวมน้ำ ขับโซเดียม สามารถทำได้ด้วยวิธีไหนบ้าง
มาดูวิธีง่าย ๆ ที่เราทำได้เลยในชีวิตประจำวัน เพื่อช่วยลดการบวมน้ำและลดโซเดียมส่วนเกิน
- ลดเกลือหรือโซเดียมในอาหาร : เลือกอาหารที่ปรุงรสเบา ๆ ไม่เค็มจัด ลดอาหารแปรรูป อาหารพร้อมทานที่มักมีโซเดียมสูง
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ : เพียงพอหมายถึงไม่ใช่ดื่มหนักแล้วหยุด แต่ควรจิบเรื่อย ๆ ตลอดวัน เพราะน้ำช่วยให้ไตกรองน้ำส่วนเกินได้ดีขึ้น
- เพิ่มการเคลื่อนไหว : ไม่ว่าจะเดิน ยืดขา ยกเท้าให้สูงขึ้นบ้าง ช่วยให้เลือดและน้ำหมุนเวียนดี ลดการสะสมน้ำในขาและเท้า
- เลือกอาหารที่ช่วยขับน้ำเกลือได้ : เช่น ผลไม้ที่มีโพแทสเซียมสูง ซึ่งช่วยสมดุลโซเดียม เช่น กล้วย แตงโม อะโวคาโด
- หลีกเลี่ยงการนั่งหรือยืนนานเกินไปโดยไม่พัก : เพราะเมื่อนั่งหรือยืนนาน ๆ แล้วหลอดเลือดฝอยในขาอาจเก็บน้ำมากขึ้น ทำให้ขาบวมได้ง่าย
- สังเกตช่วงเวลาพิเศษ : เช่น ช่วงที่อากาศร้อน อยู่บนเครื่องบินนาน มีรอบเดือน อาจมีโอกาสบวมน้ำมากกว่าปกติ ให้เพิ่มความใส่ใจเรื่องโซเดียมและพักผ่อนให้เหมาะสม
อาการบวมน้ำและการได้รับโซเดียมมากเกินไปเป็นเรื่องที่พบได้บ่อย แต่เรามีวิธีจัดการได้หลายทางแบบไม่ยาก แค่ลดเกลือ ดื่มน้ำให้พอ เพิ่มการเคลื่อนไหว และเลือกอาหารที่ช่วยสมดุลโซเดียมของร่างกาย เมื่อเริ่มดูแลตัวเองแบบนี้ จะรู้สึกเบาตัวขึ้นและสุขภาพโดยรวมก็ดีขึ้นตามมาค่ะ
