การผ่าตัดตกแต่งเปลือกตา

การผ่าตัดตกแต่งเปลือกตา (Blepharoplasty) (สมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งเสริมสวยแห่งประเทศไทย)
โดย รศ.นพ.อภิรักษ์ ช่วงสุวนิช

           ดวงตาเป็นส่วนกลางของใบหน้า เป็นส่วนที่สื่อสารกับบุคคลรอบข้างโดยไม่ต้องใช้เสียง ดังคำที่ว่าดวงตาเป็นสื่อของหัวใจ เมื่อมองใบหน้าของบุคคลหนึ่งส่วนที่เราจะมองอันดับแรกคือดวงตา ดังนั้นการเปลี่ยนแปลงขององค์ประกอบรอบดวงตา จึงเป็นส่วนที่จะทำให้ใบหน้ามีการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้น หรือเลวลงอย่างชัดเจน

           การผ่าตัดตกแต่งเปลือกตา แบ่งออกเป็น 2 ชนิดใหญ่ คือ

           1. การผ่าตัดทำเปลือกตา 2 ชั้น (ทำเล่าเต็ง)

           2. การผ่าตัดตกแต่งเปลือกตาที่หย่อน (ย้อย, ถุงใต้ตา)


           1. การผ่าตัดทำเปลือกตา 2 ชั้น (ทำเล่าเต็ง) (Double eyelid)

           คนไทยและคนเอเชีย จะมีเปลือกตาบนไม่เห็นรอยชั้น (ตา 2 ชั้น) ประมาณ 50 % ลักษณะดังนั้นไม่ได้ทำให้ใบหน้าโดยรวมไม่สวยงาม ดังตัวอย่างที่มีดาราภาพยนตร์ หรือนักร้องในเอเชียหลายคนที่มีเปลือกตาบนเป็นชั้นเดียว ดังนั้นการทำตา 2 ชั้น (ขอใช้คำสั้น ๆ เท่านั้น) ควรจะทำให้เห็นรอยชั้นตาบนเล็กน้อยแต่พองาม ซึ่งจะทำให้ดวงตาดูโตขึ้น คมขึ้น โดยไม่ได้เปลี่ยนลักษณะเปลือกตาที่เป็นคนเอเชียไปทั้งหมด

           อายุเท่าไรที่จะทำผ่าตัดได้

           ใบหน้าของเราจะโตเต็มที่เมื่ออายุประมาณ 18 ปี ในผู้ชาย และ 15 ปี ในผู้หญิง แต่วุฒิภาวะในการตัดสินใจด้วยตัวเองจะเริ่มประมาณ อายุ 18 ปี ดังนั้นได้ทำผ่าตัดตา 2 ชั้น เมื่ออายุ 18 ปี ขึ้นไป ก็จะเหมาะสม แต่ก็อาจจะมีข้อยกเว้นในรายที่มีความผิดปกติของการเปิดเปลือกตา คือไม่สามารถจะลืมตาเต็มที่ (หนังตาตก) (eyelid ptosis) ในกรณีนี้อาจจะแก้ไขตั้งแต่อายุน้อยกว่า 18 ปี ได้

           ก่อนผ่าตัดควรเตรียมตัวอย่างไรบ้าง

           การทำตา 2 ชั้น เป็นการผ่าตัดเล็กใช้เวลาทำผ่าตัดประมาณ 20 นาที – 1 ชั่วโมง ใช้ยาชาเฉพาะที่ฉีดที่เปลือกตาบน ดังนั้นหลังผ่าตัดสามารถกลับบ้านได้ อาจจะมีอาการบวมช้ำที่เปลือกตาได้บ้าง อาการเหล่านี้จะมีอยู่ประมาณ 3 – 4 วัน

           ขั้นตอนการผ่าตัด

           ก่อนผ่าตัดแพทย์จะตรวจร่างกายความพร้อม และซักถามประวัติเกี่ยวกับความสมบูรณ์ของร่างกาย และการแพ้ยาต่าง ๆ แพทย์จะตรวจการมองเห็น การเปิดตาทั้งสอง และความผิดปกติอื่น ๆ ที่อาจจะมีอยู่ หลังจากนั้นแพทย์อาจจะประเมินชั้นตา และซักถามความคาดหวังของผู้ป่วยว่า ต้องการรูปเปลือกตาที่จะคิดว่าต้องการจะให้เป็น เมื่อเข้าใจตรงกันแล้ว ผู้ป่วยจะได้รับการเตรียมใบหน้าถึงความสะอาดเพื่อผ่าตัด ในห้องผ่าตัด แพทย์จะเริ่มขีดรอยที่จะผ่าตัด

           การทำตา 2 ชั้น อาจจะแบ่งเป็น 2 วิธีใหญ่ คือ

           1. แบบเจาะรู (Non incision) แบบนี้เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีไขมันในเปลือกตาน้อย

           2. แบบเปิด (Incisional) แบบนี้สามารถจะเอาไขมัน และเย็บชั้นตาได้ชัด

           โดยทั่วไปรอยแผลผ่าตัดจะเห็นได้น้อยมาก ไม่ว่าจะใช้วิธีใดก็ตาม หลังจากฉีดยาชาเฉพาะที่แล้ว แพทย์จะเจาะ หรือ กรีดที่ผิวหนัง อาจจะเอาไขมันที่เปลือกตาออกบางส่วน แล้วใช้ไหมเย็บเพื่อให้เกิดชั้นตาขึ้น แพทย์อาจจะบอกให้ผู้ป่วยลืมตาขึ้น เพื่อตรวจดูความเหมาะสมของชั้นตาที่เกิดขึ้นใหม่

            การดูแลหลังผ่าตัด

           หลังผ่าตัดแพทย์จะแนะนำให้ผู้ป่วยประคบเย็นที่เปลือกตาทั้งสองข้างเป็นเวลา 24 ชั่วโมง โดยทั่วไปผู้ป่วยสามารถจะล้างหน้าได้ประมาณ 3 วัน หลังผ่าตัด ถ้ามีไหมที่แผลด้านนอก แพทย์จะนัดเพื่อดึงไหมออกประมาณ 3 – 5 วัน หลังผ่าตัด ชั้นตาจะดูเป็นธรรมชาติประมาณ 1 – 2
เดือน หลังผ่าตัด

           ภาวะแทรกซ้อนที่อาจจะเกิดขึ้น

           การทำตา 2 ชั้นมีผลแทรกซ้อนเกิดขึ้นได้ประมาณ 10 % โดยทั่วไปเป็นผลแทรกซ้อนที่ไม่รุนแรง เช่น ชั้นตา 2 ข้างไม่เท่ากัน, ชั้นตาที่ทำไว้หายไป

           2. การผ่าตัดแก้ไขเปลือกตาหย่อน, ตก, ห้อย, ถุงไขมัน (Blepharochalasia,Dermatochalasia, Baggy eyelid)

           เมื่อเริ่มมีอายุมากขึ้น ผิวหนังส่วนต่าง ๆ จะเริ่มหย่อนยาน บริเวณรอบดวงตาจะเป็นบริเวณแรกในใบหน้าที่จะเห็นได้ก่อนส่วนอื่น หนังตาบนจะหย่อนลงมาปิดขอบขนตาโดยทั่วไป จะเริ่มจากด้านข้างก่อน, เริ่มเห็นมีถุงโป่งใต้เปลือกตาล่างเกิดรอย (ตีนกา) บริเวณหางตา, หัวตา ทำให้ใบหน้าดูเหนื่อยหน่ายไม่สดชื่น การตัดตกแต่งเปลือกตาจะแก้ไขภาวะเหล่านี้ได้

           เมื่อไรควรจะทำผ่าตัดตกแต่งเปลือกตา

           เมื่อคุณรู้สึกว่าชั้นตาบนคุณหายไป, รู้สึกมองภาพด้านหางตาลำบาก, เหงื่อไหลเข้าตามากขึ้น มีถุงหรือร่องใต้ตา เมื่อมีภาวะเหล่านี้คุณสามารถจะได้รับการผ่าตัดตกแต่งได้แล้ว

           ก่อนผ่าตัดควรเตรียมตัวอย่างไรบ้าง

           การผ่าตัดตกแต่งเปลือกตาหย่อนจะใช้เวลาประมาณ 45 นาที คือ 1 ชั่วโมงต่อเปลือกตาบน หรือล่าง การผ่าตัดจะใช้ยาชาเฉพาะที่ ดังนั้นคุณสามารถจะกลับไปพักผ่อนที่บ้านได้ อาการบวมช้ำรอบตาอาจจะมีได้ประมาณ 3 - 5 วัน ถ้าคุณกินยากันเลือดแข็งตัว เช่น แอสไพริน คุณต้องหยุดยานั้นก่อนผ่าตัด 2 อาทิตย์

           ขั้นตอนการผ่าตัด

           แพทย์จะประเมินถึงความต้องการของคุณ และตรวจร่างกาย รวมถึงความดันโลหิต, โรคประจำตัวของคุณ และความผิดปกติของลูกตาที่อาจจะมีอยู่ หลังจากพร้อมแล้วคุณจะได้รับการทำความสะอาดบริเวณใบหน้าเพื่อเตรียมผ่าตัด การผ่าตัดตกแต่งเปลือกตาบนหย่อนจะต้องตรวจดูว่ามีลักษณะของหน้าผากหย่อนร่วมด้วยหรือไม่ เพราะอาจจะต้องแก้ไขร่วมกัน หรือแก้ไขอย่างใดอย่างหนึ่ง โดยทั่วไปขั้นตอนการผ่าตัดตกแต่งเปลือกตาบนหย่อน จะลงบาดแผลที่รอยชั้นของเปลือกตาบน จะมีการตัดผิวหนังกล้ามเนื้อ และไขมันที่เกินออกบางส่วน การผ่าตัดตกแต่งแก้ไขถุงไขมันโป่งที่เปลือกตาล่างโดยทั่วไปจะเปิดแผลที่ใกล้ขอบขนตา หลังจากนั้นจะเอาไขมันที่เกินออกบางส่วน แล้วจะขึงดึงกล้ามเนื้อใต้ผิวหนังให้ตึงร่วมกับผิวหนังที่เกินออกบางส่วน ในกรณีที่ผิวหนังไม่หย่อน อาจจะเปิดแผลในเปลือกตาเพื่อเอาไขมันใต้ตาบางส่วนออกก็ได้

           การดูแลหลังผ่าตัด

           จะเหมือนกับการดูแลห้องผ่าตัดทำตา 2 ชั้น

           ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น

           ภาวะแทรกซ้อนจากการทำผ่าตัดตกแต่งเปลือกตาบน มีดังนี้คือ รอยชั้นตาไม่เท่ากัน, เปลือกตาบวม การตกแต่งเปลือกตาล่าง ผลแทรกซ้อนที่จะมีได้คือ หนังตาล่างมีการดึงรั้งลงทำให้ เห็นตาขาวมากเกิน ภาวะนี้อาจจะพบได้ชั่วคราวประมาณ 1-2 เดือน, อาจจะมีภาวะเยื่อตาขาวบวมน้ำ, เลือดออกใต้ตาขาว ภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้อาจจะหายได้เอง หรือหายได้หลังจากมีการผ่าตัดแก้ไข




ขอขอบคุณข้อมูลจาก