เด็กเอาแต่ใจผู้ใหญ่ช่วยได้

เด็กเอาแต่ใจผู้ใหญ่ช่วยได้ (modernmom)

           คนเราต้องเรียนรู้การหาสมดุล ระหว่างการเอาใจตัวเองกับการเอาใจคนอื่น การเป็นคนเอาแต่ใจคนอื่นก็คงไม่ดีกับตัวเอง ส่วนการเอาแต่ใจตัวเองก็คงไม่ดีกับคนอื่น การสอนเด็กในเรื่องนี้จึงไม่ยาก แต่ไม่ง่ายครับ

 เข้าใจพัฒนาการเอาแต่ใจ

           เด็กเริ่มรู้จัก "ใจ" ตัวเอง ตั้งแต่อายุหนึ่งขวบครับ พอเดินได้ก็เริ่มรู้แล้วว่า "ฉันไปที่ไหนก็ได้" แต่ในความเป็นจริง "มีที่หนูห้ามไปอีกตั้งเยอะ" ตอนนี้แหละครับ จะเป็นวัยที่พ่อแม่กับเด็กต้องสู้กัน ฝรั่งเรียก Terrible Two คือช่วงสองขวบ เด็กจะดื้อสุดๆ ไม่ได้ตามที่ต้องการเป็นมีเรื่องพ่อแม่ต้องตั้งสติให้ดี อย่ารุนแรง แต่เรื่องไหนไม่ได้ก็ต้องไม่ยอมนะครับ

           บ้านที่พลาดมีสองแบบ คือ ไม่ยอมไปเสียทุกเรื่อง จนเกิดสงครามย่อยๆ ไม่เว้นแต่ละวัน กับอีกแบบคือ ยอมเด็กไปทุกเรื่องจนได้ใจ ทุกบ้านต้องหาความพอดีพอดีที่จะทำให้เด็กเป็นสุข ได้เรียนรู้สิ่งที่ตัวเองสนใจ และเรียนรู้เพิ่มว่าสิ่งใดเรื่องใดเป็นสิ่งต้องห้าม

 ข้อแนะนำสำหรับเรื่องนี้คือ ให้จัดเรื่องราวต่าง ๆ ออกเป็น 3 กลุ่มครับ

           ห้ามแน่ ๆ ได้แก่ เรื่องที่ก่อให้เกิดอันตรายทุกเรื่อง คงไม่ต้องยกตัวอย่างหรืออธิบายเพิ่มแล้ว เพราะห้ามแน่ ๆ

           ให้ทำได้แต่ต้องมีผู้ใหญ่กำกับ และต้องขออนุญาตก่อน กลุ่มนี้ให้ทำได้ แต่ต้องมีผู้ใหญ่อยู่ด้วย เช่น เดินออกนอกบ้านจะให้เด็กเดินออกเองก็เห็นจะไม่เหมาะ ดังนั้นก่อนจะออกต้องขออนุญาตและให้พ่อแม่พาออกไป เรื่องเหล่านี้ต้องตัดสินใจกันเอง แต่ละบ้านอาจจะคิดไม่เหมือนกัน

           ให้เด็กทำได้เอง กลุ่มสุดท้ายพ่อแม่เปิดโอกาสให้ลูกทำเอง เด็กบางคนอาจจะอยากลองชงกาแฟกับพ่อ แบบนี้บางบ้านก็ไม่กล้าให้ลอง บางบ้านก็กล้า บ้านที่กล้าก็จะสอนให้เด็กรู้จักความร้อน โดยเอามือเด็กมาแตะแก้วเบา ๆ พอให้รู้ว่าของร้อนน่ากลัว อนุญาตให้คนกาแฟได้ แต่ไม่ให้จับแก้วหรือยุ่งกับน้ำร้อนเลย

 สอนลูกไม่เอาแต่ใจ

           ขณะกำกับควรสอนลูกไปด้วย "ออกนอกบ้านต้องขอ" หรือ "ร้อนไม่เอา" สอนไปเรื่อย ๆ เด็กจะเรียนรู้เองว่าเวลาจะทำอะไรใหม่ ๆ ต้องขออนุญาตพ่อแม่ก่อน

           ห้ามเด็ดขาด ทำคล้าย ๆ กันคือ บอกไปเลยว่า "เล่นไม่ได้" "ไม่เอา" พูดพร้อมทำท่าประกอบเพื่อให้เข้าใจง่าย จากนั้นก็กำกับให้เด็กหยุดทำ ช่วงแรกอาจจะไม่เข้าใจทั้งหมด ให้ทำบ่อย ๆ จนจูนคลื่นได้ตรงกัน เด็กอาจจะหงุดหงิดงอแงบ้าง ต้องอดทนครับ ถ้ามีเรื่องที่ให้ทำโดยพ่อแม่กำกับเยอะพอแล้ว เรื่องห้ามเด็ดขาดก็จะน้อยลง การเรียนรู้ก็จะพอไปได้

           นี่แค่ขวบปีที่สองเองนะครับ ต่อไปบทเรียนที่ว่า "อะไรทำได้ อะไรไม่ได้" ก็จะมากขึ้น สอนโดยใช้หลักเดียวกัน ในที่สุดเด็กจะแยกแยะได้เอง ว่าเรื่องอะไรทำตามใจได้ เรื่องอะไรต้องขออนุญาตก่อน และเรื่องอะไรทำไม่ได้แน่ ๆ

           สอนดี ๆ ลูกก็จะอยู่ในโอวาท และก็ยังสนิทสนมกับเราเหมือนเดิม ถ้าขัดใจกันมากไป เด็กก็อาจจะไม่ค่อยชอบหน้าเรา เท่าไร แต่ถ้าไม่ขัดใจเลย แม้เด็กจะชอบหน้าเรา แต่คนส่วนใหญ่จะไม่ชอบหน้าเด็กครับ



ขอขอบคุณข้อมูลจาก

Vol.15 No.177 กรกฎาคม 2553