9 ปัญหาคาใจคุณแม่คนใหม่ (M&C แม่และเด็ก)
เรื่อง : ณ ลันตา
ช่วงเวลา 9 เดือนแห่งการตั้งครรภ์ นับเป็นช่วงเวลาที่คนเป็นแม่มีทั้งความสุข และความวิตกกังวลไปพร้อม ๆ กัน
สุข...ที่จะได้มีทายาทตัวน้อยมาเติมเต็มชีวิตคู่สุข...กับการเฝ้ารอวันที่เจ้าตัวเล็กจะเผยโฉมสุข...กับการได้หลงรักสิ่งมีชีวิตน้อยๆ ที่คุณรู้ว่าเขาน่ารัก แม้ยังไม่ได้พบหน้าแต่ในความสุขนั้นย่อมกังวลอยู่ลึก ๆ ว่า เจ้าตัวเล็กในท้องจะแข็งแรงสมบูรณ์แค่ไหน และควรจะปฏิบัติตัวอย่างไร จึงเป็นผลดีต่อลูก และนี่คือข้อสงสัยที่คุณแม่ตั้งครรภ์สอบถามเข้ามามากที่สุด
1. ขณะตั้งครรภ์ควรปฏิบัติตัวอย่างไรทันทีที่รู้ว่าตั้งครรภ์ นอกจากบอกข่าวดีนี้ให้กับคุณพ่อคนใหม่ได้รับรู้แล้ว คุณควร
ไปพบแพทย์เพื่อทำการฝากครรภ์ ซึ่งคุณหมอจะให้คำแนะนำที่ถูกต้อง และถ้าคุณยังไม่เคยได้รับวัคซีนป้องกันบาดทะยัก คุณหมอก็จะฉีดวัคซีนนี้ให้ด้วยรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนและเพียงพอจดบันทึกวันที่คุณหมอนัดเอาไว้ พร้อมทั้งสังเกตความเปลี่ยนแปลงต่างๆ ของร่างกาย เผื่อว่ามีข้อสงสัย หรือาอาการผิดปกติ 2. ทำไมจึงรู้สึกวิงเวียน หน้ามืดเป็นลมบ่อย?อาการเหล่านี้มักเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกาย ที่ทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองน้อยลง และบางคนเกิดจากการที่คุณแม่มีภาวะโลหิตจาง ทำให้สมองได้รับออซิเจนน้อย
สำหรับคุณแม่ที่หน้าท้องเริ่มขยายออกมาก อาการนี้มักเกิดจากมดลูกที่โตขึ้น จนไปทับเส้นเลือดดำใหญ่จนเลือดไหลกลับสู่หัวใจไม่สะดวก กรณีนี้มักเกิดเวลาที่คุณแม่นอนหงาย แก้ได้ด้วยการนอนตะแคง ซึ่งนอกจากจะทำให้การไหลเวียนของโลหิตสะดวกขึ้นแล้ว ยังทำให้คุณแม่ไม่รู้สึกอึดอัดด้วย
3. เวลานั่งนาน ๆ รู้สึกว่าขาบวมทำยังไงดีอาการขาบวมเวลานั่งนาน ๆ นี้เกิดจากการที่เลือดคั่งอยู่ที่บริเวณเท้ามากเกินไป แก้ได้ด้วยการลุกเดิน เปลี่ยนอิริยาบถบ่อย ๆ หรือขยับแข้งขา ขณะนั่งอยู่กับที่จะยืดขา กระดกปลายเท้าไปมาหมุนข้อเท้าเป็นวงกลมหรือนวดเบา ๆ ที่บริเวณน่องก็ได้ค่ะ
4. ไม่อยากท้องลาย มีวิธีป้องกันมั้ยการนวดเบา ๆ ที่บริเวณหน้าท้องรอบ ๆ สะดือ ซึ่งเป็นส่วนที่ผิวหนังยืดขยายมากที่สุด จะช่วยให้การไหลเวียนโลหิตดีขึ้น และช่วยให้เนื้อเยื่อที่กำลังยืดตัวกันแน่นขยายออก ลดอาการคัน และท้องลายได้ การนวดจะใช้เบบี้ออยล์หรือครีมเฉพาะสำหรับคนท้องก็ได้
5. ทำไมพอท้องแล้วผิวก็มันผมก็มันนี่เป็นเพราะฮอร์โมนเอสโตรเจนที่หลั่งออกมามาก ซึ่งเมื่อตั้งครรภ์ ทำให้ร่างกายผลิตสารชนิดหนึ่งที่ทำให้ทั้งผิวและผมมันง่ายขึ้นออกมา สำหรับผิวควรเลือกใช้สบู่อ่อน ๆ ส่วนผมนั้นควรสระผมบ่อย ๆ และเลือกใช้แชมพูสูตรสำหรับผมมันค่ะ
6. กลัวว่าลูกคนโตจะไม่รักน้องค่ะเนื่องจากเด็กที่เป็นลูกคนเดียวมาตลอด จะเรียนรู้ว่า การเป็นเด็กของเขาทำให้เขาเป็นศูนย์รวมความรักของพ่อกับแม่ ถ้าจู่ ๆ มีเด็กอีกคนที่เล็กกว่ามาอยู่ด้วย ก็อาจเกิดอาการอิจฉาน้องขึ้นมาได้ คุณพ่อคุณแม่ควรค่อย ๆ บอกให้ลูกรับรู้ถึงสิ่งใหม่ที่จะเกิดขึ้นในชีวิตเขา ให้เขาได้เห็นการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายของคุณแม่ ให้เขาได้มีโอกาสลูบท้องคุณเวลาน้องดิ้น พูดคุยกับลูกว่าตัวเขาเองก็เคยอยู่ในท้อง เหมือนที่น้องอยู่ในท้องแม่ตอนนี้ น้องเล็ก ๆ ไม่ใช่คนที่มาแย่งความรักจากคุณแม่คุณพ่อไปจากเขา แต่จะเป็นคนที่เราสามคนพ่อ แม่ ลูก ที่โตกว่าจะรักและช่วยกันดูแล
7. เลือกดื่มนมชนิดไหนดีละเดี๋ยวนี้มีนมสูตรพิเศษสำหรับคนท้องให้เลือกหลายชนิด ถ้าจะดื่มนมวัว ควรเลือกนมพร่องมันเนย หรือนมที่ปราศจากไขมันเพื่อป้องกันไม่ให้คอเลสเตอรอลในเลือดสูง แต่ถ้าคุณแม่ไม่ชอบดื่มนมวัวอยู่ก่อนแล้ว การเลือกดื่มนมถั่วเหลืองสำหรับแม่ตั้งครรภ์ก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่ง เพราะนมถั่วเหลืองมีทั้งโปรตีน แคลเซียม วิตามิน และยังมีโฟเลท ซึ่งจำเป็นมากในช่วงครรภ์ โดยเฉพาะช่วง 12 สัปดาห์แรกของการตั้งครรภ์ ซึ่งเป็นช่วงที่ทารกในครรภ์เริ่มแบ่งเซลล์เป็นอวัยวะต่าง ๆ โฟเลทจะช่วยให้การแบ่งตัวของเซลล์ และการจัดสร้างโครงสร้างของสมองลูกเป็นไปอย่างสมบูรณ์ หากคุณแม่ได้รับโฟเลทไม่เพียงพอ อาจทำให้ลูกมีความผิดปกติของระบบประสาท (Neural Tube Defect) เกิดภาวะไม่มีกะโหลกศีรษะ มีก้อนโป่งบริเวณกระดูกสันหลังควบคุมการขับถ่ายไม่ได้ ฯลฯ
โฟเลท พบมากในผักใบเขียวและผลไม้หลายชนิด เช่น ผักโขม บล็อกโคลี คะน้า รวมทั้งถั่วเหลือง และผลิตภัณฑ์ที่ทำจากถั่วเหลือง นอกจากการดื่มนมแล้วอย่าลืมรับประทานอาหารเหล่านี้ด้วยนะคะ
8. คัดจมูกจามบ่อยใช้ยาพ่นได้หรือเปล่า อาการคัดจมูกที่เป็นระหว่างตั้งครรภ์นี้มักจะหายไปหลังคลอด ควรหลีเลี่ยงสิ่งที่จะกระตุ้นให้เกิดอาการ เช่น ควันบุหรี่ ฝุ่น ผงต่าง ๆ ถ้ามีอาการรุนแรงมากควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยาค่ะ เพราะยาพ่นจมูกนั้นจะไปทำให้เส้นเลือดใต้เยื่อบุจมูกหดตัวลง ทำให้อาการคัดจมูกหายไป แต่ยานี้ก็อาจถูกดูดซึมเข้ากระแสเลือด และไปมีผลกับเส้นเลือดส่วนอื่น ๆ ด้วย
9. ตั้งท้องแล้วออกกำลังกายได้ไหมการออกกำลังกายเป็นสิ่งที่ควรทำค่ะ แต่ต้องเลือกให้เหมาะกับสภาพร่างกายที่เปลี่ยนแปลงไป และเน้นที่ความปลอดภัยด้วย การเดิน ว่ายน้ำ และเล่นโยคะ ก็นับเป็นการออกกำลังที่เหมาะกับคนท้อง แต่ในช่วงที่ตั้งครรภ์นี้คุณแม่อาจจะเหนื่อยง่าย ถ้ารู้สึกเหนื่อยควรหยุดพักทันทีนะคะ อย่าหักโหม
ยังคงมีอีกหลายเรื่องหลายคำถามที่คุณแม่อยากรู้ใช่มั้ยคะ อย่าลืมจดบันทึกข้อสงสัย หรืออาการผิดปกติใด ๆ ที่สังเกตพบไว้ เพื่อที่จะได้ปรึกษาคุณหมอได้อย่างครบถ้วนไม่หลงลืมเรื่องใดไป
คลิกอ่านความคิดเห็นของ เพื่อนๆ ได้ที่นี่ค่ะ ขอขอบคุณข้อมูลจาก
ปีที่ 33 ฉบับที่ 461 กรกฎาคม 2553
